De digitalisering van onze samenleving gaat razendsnel maar de kennis om daar op een ‘wijze’ manier mee om te gaan volgt niet altijd. In die context is de rol van een inclusief en gecoördineerd mediawijsheidsbeleid belangrijker dan ooit. In een nieuwe resolutie vragen Vlaams Parlementsleden Karin Brouwers (CD&V), Manuela Van Werde (N-VA) en Steven Coenegrachts (Open Vld) de Vlaamse Regering om bij het afsluiten van de nieuwe beheersovereenkomst met het Kenniscentrum Mediawijs oog te hebben voor die nieuwe context: “Een sterk gedigitaliseerde en gemediatiseerde samenleving brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Een stevig mediawijsheidsbeleid moet mensen versterken om hier kritisch en bewust mee om te gaan”, zeggen de indieners.

Digitalisering heeft een grote invloed op ons dagelijks leven. Volgens de resultaten van de Digimeter 2020 heeft zo goed als iedereen toegang tot internet en drie vierde van de Vlamingen heeft toegang tot drie of meer slimme toestellen, waarvan de smartphone veruit het populairste toestel is. Toch betekent digitaal connecteren lang niet altijd digitaal functioneren. Zo geeft 45 procent van de Vlamingen aan dat de technologie te snel gaat en 25 procent zegt technologie te mijden omdat ze er niet vertrouwd mee zijn of het niet snappen. Bij jongeren gaat dit om 15 procent.

Uit een recente doorlichting in opdracht van minister Dalle blijkt eveneens dat 23 procent van de Belgen zichzelf onvoldoende competent vindt om digitale technologieën te gebruiken in het dagelijkse leven. En hoewel jongeren opgegroeid zijn met sociale media blijkt 44 procent van hen bezorgd over mogelijk misbruik van wat ze online delen. Tijdens de pandemie werden we ook meer dan vroeger geconfronteerd met desinformatie en vals nieuws. De digitale geletterdheid van alle Vlamingen moet daarom versterkt worden.

Digitale vaardigheden versterken

Om de digitale vaardigheden van Vlamingen te versterken sluit de Vlaamse Regering dit jaar een nieuwe beheersovereenkomst af met het Vlaams kenniscentrum Mediawijsheid ‘Mediawijs’. In een resolutie vragen de Vlaamse meerderheidspartijen om bij het afsluiten van die nieuwe beheersovereenkomst de mediawijze competenties van alle Vlamingen effectief te bevorderen in tijden van voortdurende technische en digitale veranderingen.

“Mediawijs moet de Vlamingen de nodige tools aanreiken zodat ze zich participatief en weerbaar kunnen opstellen in de snel veranderende gemediatiseerde samenleving. Daarbij moet prioritair aandacht gaan naar het versterken van de online-integriteit. Problemen als cyberpesten in al zijn verschijningsvormen, haatspraak, polarisering, gebrek aan nieuwsvaardigheden (desinformatie, deepfake) en de schending van de privacy moeten voldoende belicht worden. Ook moet Mediawijs inspelen op voorbeelden uit de actualiteit die de gevaren aantonen. Ze moeten ook extra inzetten op e-inclusie zodat iedereen mee is in het mediawijsheidsbeleid. Een goed geïnformeerd publiek dat kritisch en bewust omgaat met digitale toepassingen is geen zaak van het beleidsdomein media alleen. Het Vlaamse mediawijsheidsbeleid moet de ambitie hebben om over beleidsdomeinen heen een gemeenschappelijke visie op mediawijsheid te ontwikkelen. Daarom is het verderzetten van de opdracht van Mediawijs zo belangrijk. In onze resolutie vragen we daarom dat er afspraken gemaakt worden over een voldoende stabiele financiering voor Mediawijs”, legt indiener Karin Brouwers (CD&V) uit.

“Kenniscentrum Mediawijs biedt vandaag al heel wat interessante lespakketten en opleidingen aan. Op school krijgen leerlingen via Nieuws in de Klas zicht op hoe diverse media hun boodschap verspreiden. Het is ook zaak de ouders hier voldoende bij te betrekken. Mediawijsheid reikt trouwens voorbij de schoolbanken: ook de werkvloer kent de nodige uitdagingen. Problematieken als cyberpesten of gebrek aan vaardigheden om met (online) media om te gaan (‘digibetisme’) krijgen een doortastend antwoord van Mediawijs. Werknemers kunnen er een opleiding tot Mediacoach volgen en zo hun collega’s bijstaan bij mediaproblemen. Naast de voortzetting van deze uitstekende initiatieven moet de nieuwe beheersovereenkomst met Mediawijs ook oog hebben voor dataverzameling en rapportage: meten is weten”, aldus indiener Manuela Van Werde (N-VA).

“Luisteren en leren is de opdracht, niet in het minst voor Mediawijs. Het is daarom belangrijk dat er een permanente dialoog ontstaat met alle actoren in het mediawijsheidsbeleid. Niet alleen met de focus op kinderen en jongeren, maar eveneens op individuen en groepen in kwetsbare situaties. Mediawijsheid stopt niet aan de grens. Wil Vlaanderen voor een 360°-aanpak zorgen, is de Europese en federale link inzake mediawijsheid onmiskenbaar. Vele projecten via Europese ondersteuning en overleg brachten Vlaanderen reeds vooraan het Europese mediawijsheidspeloton. Die grensoverschrijdende samenwerking blijft ook in de toekomst van zeer groot belang willen we die positie behouden”, zegt indiener Steven Coenegrachts (Open Vld).