De oorlog in Oekraïne jaagt de prijzen van voedsel en van kunstmest de hoogte in. De liberale landbouwspecialisten Hilde Vautmans en Steven Coenegrachts pleiten voor “een pragmatische uitvoering” van het stikstofakkoord.

Nu de prijzen van sommige voedingsproducten de hoogte in schieten, wordt pas duidelijk hoe de voedselstromen in elkaar zitten. Onze boeren gebruiken bijvoorbeeld veel kunstmest uit Oekraïne. “Terwijl we die kunstmest hier ook kunnen produceren”, zegt Vanessa Saenen, woordvoerder van de Boerenbond. “We kunnen dierlijke mest omzetten in kunstmest, maar in dit land valt dat nog onder de regels voor dierenmest. In Duitsland en Nederland is die regelgeving al aangepast. Het voordeel om zelf dierenmest te maken, is dat de keten gesloten is.”

Bevoegd minister Zuhal Demir (N-VA) laat in een reactie weten dat het nu al mogelijk is om dierenmest om te zetten in kunstmest. “Maar dan wel binnen de Europese nitraatrichtlijn. Vlaanderen kan daar niet van afwijken.”

Voor Europees Parlementslid Hilde Vautmans en Vlaams Parlementslid Steven Coenegrachts, moeten we in elk geval meer inzetten op voedselzekerheid. “De geopolitieke situatie dwingt ons om ons landbouwbeleid te herzien”, zegt Hilde Vautmans. “Ik ben dan ook blij dat de resolutie over een Europees actieplan voor voedselzekerheid is aangenomen. We moeten onze boeren ook nog de ruimte geven om te kunnen boeren. Er is dringend nood aan financiële maatregelen om de getroffen sectoren te ondersteunen, we moeten ook de nationale strategische plannen herbekijken en de effecten van de Europese wetgeving van Boer tot Bord beoordelen. Niet alleen de prijzen van veevoeding zijn enorm gestegen, de prijzen van meststoffen zijn zelfs vervijfvoudigd. Maar zonder bemesting dreigen onze oogsten te halveren. Daarom eis ik dat de Europese Commissie de limieten voor het gebruik van stikstof uit dierlijke mest verhoogt.”

Stikstofakkoord

“Ook in Vlaanderen is er een mentaliteitswijziging nodig”, vindt Vlaams Parlementslid Steven Coenegrachts. “Landbouw wordt te vaak als een probleem ervaren. Het is tijd om de sector te erkennen als een bron van kwalitatief voedsel dat op eigen bodem wordt geteeld. Het belang van een slimme strategie voor binnenlandse voedselproductie mag dan ook niet onderschat worden. De uitvoering van het stikstofakkoord moeten we pragmatisch bekijken. De stikstofuitstoot moet omlaag, daar is geen discussie over. Je moet dat dan wel zo ruim mogelijk bekijken en een beeld vormen van de stikstofreductie over het hele landbouwbedrijf en niet alleen in de stal.”

Lichtgroene prei

“We moeten wel opletten dat de oorlog in Oekraïne niet aangegrepen wordt om de mestregels te versoepelen”, zegt Ineke Maes, expert landbouw bij de Bond Beter Leefmilieu. “Kunstmest spoelt bijvoorbeeld snel weg en heeft onmiddellijk invloed op de waterkwaliteit. Je kan de teeltkeuze ook aanpassen aan de voedingstoestand van je grond. Voor teelten van vlinderbloemigen zoals kikkererwten heb je geen kunstmest nodig, die leggen zelfs stikstof vast. We begrijpen wel dat minder kunstmest minder opbrengst inhoudt, maar de prijs hangt ook af van voorwaarden die de handel oplegt. Prei moet volgens de lastenboeken bijvoorbeeld donkergroen zijn, terwijl je voor lichtgroene prei minder mest nodig hebt. Daar zijn nieuwe afspraken voor nodig.”

Ook Coenegrachts pleit voor nieuwe afspraken binnen de voedselketen. “De prijzen stijgen snel, het kan niet de bedoeling zijn dat dit ten koste gaat van het inkomen van de boer of wordt vertaald in fors hogere consumentenprijzen. Daarom moet landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) het gesprek aangaan met de volledige keten. Handelaars en landbouworganisaties moeten samen aan tafel zitten en oplossingen uitwerken.”

Braakliggende terreinen

Vautmans stelt ook voor om braakliggende landbouwterreinen te bewerken. Een tiende van het totale landbouwareaal ligt namelijk braak. “Maar je moet grond ook rust geven”, vindt Ineke Maes. “In Duitsland wil men nu zelfs bufferzones tussen landbouw en waterlopen inzaaien. Dat gaat te ver. We moeten geen paniekvoetbal spelen.”

Een ander idee is om meer tarwe in eigen land te zaaien. “We zijn al maart, dat betekent dat je alleen nog zomertarwe kan zaaien”, legt Vanessa Saenen van de Boerenbond uit. “Zomertarwe brengt 30 procent minder op. Boeren hangen trouwens vaak vast aan contracten waardoor ze niet zomaar van teelt kunnen wisselen. Ze maken hun teeltplannen ook lang op voorhand op.”

Brussel – Bron Het Belang Van Limburg – 25-03-2022 Liliana Casagrande