In de periode van 2010 tot 2021 heeft de Vlaamse overheid maar liefst 43 miljoen euro uitgegeven aan juridische geschillen. Dit is een schokkend bedrag, vooral omdat we niet eens weten hoeveel van deze rechtszaken in het voordeel van de overheid zijn beslist.

Juridische kosten onder de loep

Recentelijk heb ik aan de bevoegde ministers gevraagd om inzicht te geven in de uitgaven die verband houden met juridische procedures met betrekking tot de “omgeving.” Hierbij heb ik niet alleen gekeken naar de bekende agentschappen zoals Natuur en Bos, maar ook naar Wonen Vlaanderen en de Vlaamse Wooninspectie. Wat blijkt? In totaal zijn onze overheidsdiensten maar liefst 10.272 keer betrokken geweest bij juridische geschillen. Van deze gevallen resulteerde maar liefst 96 procent in een procedure bij de rechtbank. Dit laat zien dat juridische geschillen geen uitzondering zijn, maar eerder de regel in de omgang van de overheid met vergunningen en milieu.

Het Departement Omgeving als grootste kostenpost

Opmerkelijk is dat het Departement Omgeving de grootste verantwoordelijk is voor deze juridische problemen. Van de 10.272 geschillen kwamen er maar liefst 7.323 uit dit departement, met een kostenplaatje van 25 miljoen euro. Dit is onaanvaardbaar, vooral als je bedenkt dat in 6.788 gevallen externe advocaten zijn ingeschakeld om de overheid te vertegenwoordigen.

Gebrek aan transparantie

Het meest verontrustende is het gebrek aan transparantie omtrent het succes van deze juridische procedures. Toen ik de bevoegde minister, Zuhal Demir (N-VA), vroeg hoeveel rechtszaken er in het voordeel van de overheid werden beslecht, kon zij hier geen antwoord op geven. We hebben simpelweg geen idee of de advocaten die we inschakelen onze belangen effectief verdedigen. Dit is niet alleen zorgwekkend, maar het ondermijnt ook het vertrouwen in onze overheidsdiensten.

Oproep tot verandering

Er zijn echter positieve signalen. Sommige administraties onder de minister van Omgeving, zoals de Vlaamse Milieumaatschappij, houden wel bij hoeveel zaken in hun voordeel worden beslecht. Van de 611 juridische geschillen die zij hadden, werden 214 succesvol afgehandeld. Dit biedt een voorbeeld voor andere diensten om transparanter te zijn over hun juridische resultaten.

Ik pleit dan ook voor een striktere opvolging van de prestaties van aangestelde advocaten en een betere registratie van rechtszaken binnen alle betrokken diensten. Dit is cruciaal om ervoor te zorgen dat we effectief worden vertegenwoordigd in juridische geschillen en om ervoor te zorgen dat belastinggeld niet onterecht wordt uitgegeven aan procedures die ons misschien niets opleveren.

Als vertegenwoordiger van het volk zal ik deze kwestie blijven aankaarten, zodat we onze overheid kunnen laten functioneren zoals het hoort: efficiënt, transparant en in het belang van iedereen.

Dit blogbericht is gebaseerd op een artikel dat verscheen in Het Belang van Limburg: https://www.hbvl.be/cnt/dmf20220301_96750061